มารู้จักที่มาของ NP ก่อนนะครับ
NP ที่ปรากฏบนGarmin หรือ WKO+ เป็น NP ที่ได้จากการนำค่า power ในแต่ละช่วงมาคำนวณตามcriteria ที่แตกต่างกัน
ผมมารู้เอาก็ตอนที่เข้าไปอ่านในหนังสือ "Trianing and Racing with a power meter" ซึ่งจะว่าไปแล้ว ก็มีส่วนที่เกี่ยวข้องกับโปรแกรม WKO+ ซึ่งเป็นโปรแกรมยอดนิยมสำหรับการแปลผลข้อมูล
WKO+ คำนวณ NP โดย
1. โปรแกรมจะคำนวณหาค่า average power ทุกๆ 30 วินาที ยกตัวอย่างเช่น ปั่น 60 นาที โปรแกรมก็จะคำนวณค่าที่ได้ ออกมาทั้งหมด 120 ชุดข้อมูล
2. เอาค่าที่ได้แต่ละชุดมายกกำลัง 4 ก็จะได้ข้อมูลใหม่ 120 ชุด
3. เอาข้อมูลทั้ง 120 ชุดมาหาค่าเฉลี่ย
4. นำค่าที่ได้มาถอด root ที่ 4
เป็นไงครับ เริ่มเห็นวิธีคำนวณแล้วหรือยัง
ง่ายๆ ถ้าปั่น 5 นาที มีข้อมูลเฉลี่ย 10 ชุด เช่น 100 , 120 , 150 , 50 , 40 , 400 , 250 , 100 , 50 , 0 ( ปล่อยไหล )
avg power ตลอด 5 นาที จะเท่ากับ ( 100 + 120 + 150 + 50 + 40 + 400 + 250 + 100 + 50 + 0 ) / 10 = 126 watts
ส่วน norm power จะถูกคำนวณตามcriteria โดยขอข้ามไปที่ข้อ 2. เลยละกัน ข้อมูลแต่ละชุด ยกกำลัง 4 แล้วนำมาหาค่าเฉลี่ยก็จะได้เท่ากับ
( 100,000,000 + 207,360,000 + 506,250,000 + 6,250,000 + 2,560,000 + 25,600,000,000 + 3,906,250,000 +1,000,000,000+6,250,000+0 ) / 10 = 3,043,492,000
แล้วนำค่า 3,043,492,000 ไปถอด root ที่ 4 เท่ากับ 234.88 watts นี่จึงเป็นค่า NP จากการคำนวณของ WKO+ ( ถ้ามีเครื่องคิดเลขดีๆ ก็ลองคิดตรวจทานให้ผมหน่อยก็แล้วกัน พอดีมีเวลาจำกัด เร่งทำ )
ในเมื่อวิธีการคำนวณมีผลสำคัญมาจากการยกกำลัง 4 ดังนั้น ค่าเฉลี่ยช่วงใดที่สูง ช่วงนั้นก็จะมีบทบาททำให้ ค่า NP สูงขึ้นไปด้วย ซึ่งถ้าเราอัดกระชาก ลากถู บ่อยๆ แล้วเอาไปloadลงใน WKO+ ซึ่งเราสามารถเลือกดูได้ในแต่ละคาบเวลา แล้วมันจะคำนวณมาให้เราดูเอง ถ้าช่วงไหนปั่นแบบนิ่งๆ โดยคุมwatt เราก็จะพบว่า avg กับ NP จะมีค่าใกล้เคียงกันมาก แต่เมื่อไหร่ที่มีการกระตุก การกระชาก ค่า NP ก็จะแตกต่างไปจากค่า avg ตาม criteria ที่ได้จากการคำนวณ
และถ้าเราปั่นแบบเล่นๆ เช่นปล่อยไหล 5 นาที แล้วยิงอยู่แค่ 30 วินาที เช่นได้ ชุดข้อมูลคือ 0,0,0,0,200,0,0,0,0,0 เราจะได้ค่า avg 5 นาที เท่ากับ 20 watts แต่จะได้ค่า NP 5 นาที เท่ากับ 112 watts
ถ้าเหตุการณ์นี้เกิดกับ avg 20 นาที ก็จะมีลักษณะดังที่ผมอธิบายไว้นี่แหละครับ ข้อให้มีค่ามากๆไว้สักช่วง 2 ช่วง ยังไงเสียจากการคำนวนแล้ว NP ก็ต้องมีค่าสูงกว่า avg 20 นาที อย่างแน่นอน
และเนื่องจาก WKO+ กับ Garmin มีวิธีในการคำนวณที่อาจจะแตกต่างกัน ค่า NPของทั้ง 2 จึงแตกต่างกัน และยิ่งถ้ามีvariationมากๆ เช่น ยิง กระชาก ผ่อน ที่ทำให้ค่า avg powerในแต่ละช่วงต่างกันมากๆ ค่า NP ของทั้ง 2 ก็จะคำนวณออกมาได้แตกต่างกันยิ่งขึ้น
ดังนั้นกรณีเดียวที่ Average จะสูงกว่า NP ได้ก็คือ ตอนที่เครื่องคำนวณค่า Average ไม่ได้เอาค่าที่เป็น 0 มาคำนวณ ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ง่าย ขั้นตอนอยู่ตรงที่การตั้ง Garmin ครับ
อย่าง Garmin 810 หรือ 510 จะอยู่ใน mode ของ Data recording คือ Data averaging ในส่วนของ pOwer ครับ มันสามารถเลือกให้ include zero หรือ Do not include zero ถ้าหากเผลอไปเลือก
Do not include zero เข้า แล้วทริปนั้นมีการลาขา ฟรีบันไดมากๆ เช่นทริปลงเขายาวๆ หรือปล่อยไหลตามคันหน้า ทริปนั้นจะมีค่า Avg สูงกว่า NP ได้เลยครับ
ลองเช็คตรงนี้ดีๆ เพราะเป็นไปไม่ได้เลยที่ค่า NP จะต่ำกว่า Avg เพราะ criteria ของ NP มันทำให้ได้ค่าสูงกว่าเสมอ